Farklı medeniyetlerin, farklı kültürlerin buluşma noktalarından biri olan Türkiye; çok değerli mimari eserlere ev sahipliği yapmaktadır. Türkiye’deki mimari yapılar çoğunlukla cami, kervansaray ve külliyelerden oluşuyor. Aynı zamanda çeşitli rivayetlerin merkezinde bulunan bazı yapılarımız Türk milletinin geçmişini de bizlere göstermektedir. Bu eserlerin mimarları, yapım süreçleri ve akustik yapıları günümüzde de oldukça kıymetlidir. İhtişamlı mimari yapılar, o zamanın şartlarına göre sınırları zorlayan mimari kuralların uygulanmasından dolayı çok fazla değere sahiptir. Bu şaheserlerden 10 tanesini sizler için derledik.
1. Kız Kulesi
Anlatılan rivayetlere göre tanıdığımız İstanbul’un gözbebeği olan Kız Kulesi’nin geçmişi 2500 yıl öncesine dayanır. Kuşatmalardan savaşlara, işgallerden ayaklanmalara kadar her şeye şahit olmuş ve günümüze kadar ayakta durmuştur. Asya sahillerinin bir çıkıntısı olan ada parçası karadan koparak adacık haline gelmiş. Adacık üzerindeki ilk belirgin kule ise milattan sonraki dönemlerde roma İmparatoru Manuel Comnenos tarafından inşa edilmiştir. Ancak bugün gördüğümüz kulenin temelleri fatih sultan mehmet döneminde atılmış, burada çeşitli mehter takımı gösterileri yapılmaya başlanmıştır. Kule 1800’lü yılların ortasında kolera salgını yüzünden bir karantina bölgesine dönüşmüştür. 1959 yılında deniz ve hava trafiğini denetlemek amacıyla askeriyeye devredilen kule günümüzde kafe-restoran olarak kullanılmaktadır.
2. Selimiye Camii
Mimar Sinan’ın 80 yaşında yaptığı ve “ustalık eserim” olarak tanıttığı camidir. Edirne’nin ve Osmanlı İmparatorluğu’nun simgesi niteliğindedir. Mimar Sinan’ın yarattığı bu değerli mimari eser, cami planının en başarılı örneğidir. Süsleme özellikleriyle son derece önemlidir. 8 sütuna dayalı kasnak tekniğiyle tek kubbe şeklinde yapılan Selimiye Camisi, 2011 yılında UNESCO’nun kültürel eserler listesinde yerini almıştır.
3. yerebatan sarnıcı
Türkiye’deki mimari yapılar arasında bulunan Yerebatan Sarnıcı, listemizin 3. sırasında yer alıyor. Bazilika Sarnıcı olarak da anılır. İstanbul’da Ayasofya’nın güneybatısında bulunur. Yaklaşık 100.000 ton su depolama kapasitesine sahiptir. İçerisinde her biri 9 metre olan 336 sütun bulunur. Bizans döneminde o bölgede bulunan saray ve halkın su ihtiyacını karşılayan bu sarnıç, Osmanlı döneminde padişahların oturduğu Topkapı Sarayı ve bahçesi için su deposu şeklinde kullanılmıştır. Sarnıcın içinde bulunan iki Medusa Başı Roma dönemi önemli şaheserlerindendir. Medusa Başı için çeşitli rivayetlerin anlatıldığını da görmekteyiz.
4. Şehzadebaşı camii
İstanbul’un Fatih ilçesinde bulunur. Kanuni Sultan Süleyman’ın ölen oğlu için Mimar Sinan’a yaptırdığı camidir. Mimar Sinan yarım kubbe problemini ilk defa bu camide ele almıştır. Mimar Sinan’ın “çıraklık eserim” olarak tanımladığı Şehzadebaşı Camii, bir büyük kubbe etrafında dört yarım kubbeyle örtülmüştür. Geçtiğimiz yıllarda restorasyon yapılmasına karar verilen önemli yapıt, yenilenme sırasında mimarları şaşkına çevirmiştir. Kapıların üzerindeki kemerlerin kilit taşlarını çıkararak işe başlayan mimarlar, cam şişe içerisine koyulmuş kağıtlara rastlamışlardır. Bu kağıtlarda Osmanlıca yazılmış bazı teknikler bulduklarını söylüyorlar. Kısaca büyük ustamız Mimar Sinan ilerleyen dönemlerde mimarların camiyi nasıl yenilemesi gerektiğini kağıtlara yazarak duvarların içine gizlemiş, 400 yıl sonrasına mektup bırakmıştır. Kendisi çıraklık eseri olarak tanımlasa da bize göre bu ince düşüncesinden dolayı Türkiye’deki en ihtişamlı ve payidar yani kalıcı olan mimari yapılar arasında yer alıyor.
5. Galata Kulesi
Dünya’nın en eski kuleleri arasında yer almaktadır. İstanbul’un tarihi yapılarından ve gözde mekânlarından biridir. Tüm şehre kuşbakışı bakma fırsatı sunan ve bu yüzden Türkiye’nin en ihtişamlı yapıları listemizde yer alan Galata Kulesi’nin yüksekliği 69,90 metredir. Cenevizliler tarafından İsa Kulesi olarak anılır. Hakkında Kız kulesi gibi çeşitli rivayetler anlatılır. Bunlardan birisi bu kuleye sevdiğiniz insanla çıktığınızda o kişiyle muhakkak bir gün evlenip mutlu olacağınızdır. Diğeri ise denizin ortasında mahsur sayılan naif Kız Kulesi’nin şehre yüksekten bakan yakışıklı Galata Kulesi’ne hayran olduğudur.
6. Truva Antik Kenti
Dünya’daki en ünlü antik kentlerden biridir. Truva’daki en erken yerleşim katı Bronz Çağı’na denk gelir. İlyada Destanı’nda bahsedilen Troya Savaşı’nın yapıldığı yer olarak bilinir. Çanakkale’de bulunmaktadır. Kuruluş efsanesine göre deniz perisi ve denizler tanrısının kızı Elektra, Zeus’la evlenmiş ve Dardanos’u dünyaya getirmiştir. Dardanos’un oğullarından İlus, Troya şehrini meydana getirmiş. Antik Truva Kenti, 1998 tarihinde UNESCO dünya mirası listesine alınmıştır.
7. Sümela Manastırı
Trabzon’un Maçka ilçesinde bulunur. Halk arasında “Meryem Ana” adıyla anılır. Meryem Ana adına kurulan manastır, adını siyah anlamına gelen “melas” kökünden almıştır. Bizans İmparatorluğu (375-395) zamanında Atina’dan gelen iki rahip tarafından kurulmuştur. 13. yüzyıldan itibaren şimdiki durumuyla varlığını sürdürmektedir. 18. yüzyılda birçok bölümü yenilenen Sümela Manastırı, 19. yüzyılda en değerli ve parlak dönemlerini yaşamıştır. Avlunun etrafındaki binalarda Türk Sanatının etkileri de görülür.
8. Haydarpaşa Tren Garı
Osmanlı Padişahı II. abdülhamit’in yaptırdığı tren garıdır. İstanbul’un Kadıköy ilçesinde bulunur. Yapımında Alman ustalarla İtalyan ustaları birlikte çalışmıştır. Barok mimarisinin vazgeçilmez yapıtlarından biridir. Bir süre cephanelik olarak kullanılmıştır. Çıkan yangından dolayı onarılan Haydarpaşa Tren Garı bugünkü halini almıştır. 2009 yılında bir gazetede “Dünyanın en güzel tren istasyonları” arasında gösterilmiştir. 18 Haziran 2013 tarihinde son seferini yapan tren garı, şuanda otel yapılma düşüncesiyle yenileniyor.
9. Topkapı Sarayı
Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştır. Fatih Sultan Mehmet’ten Sultan Abdülmecid’e kadar yaklaşık 400 yıl süre imparatorluğun merkezi olarak kullanılmıştır. 19. yüzyılda hanedanın Dolmabahçe Sarayına taşınmasından sonra eski etkisini kaybetmiştir. Cumhuriyet’in kuruluşundan sonra 3 Nisan 1924 yılında müze haline getirilmiştir. Bundan dolayı Cumhuriyet döneminin ilk müzesidir.
10. Dolmabahçe Sarayı
31. Osmanlı padişahı Sultan Abdülmecid tarafından yaptırılmıştır. Sarayın ana yapısı üç bölümden oluşur. Ana yapı denize paralel ve bodrumla birlikte üç katlıdır. Saray süslemelerinde batının etkisi görülür. Eskisi kadar kesin çizgilerle bölünmüş olmasa da “Harem” bölümü de bulunur. Halifeliğin kaldırılmasına kadar Osmanlı padişahlarına ev sahipliği yapmıştır. Bir dönem Cumhurbaşkanlığı Makamı olarak kullanılan Dolmabahçe Sarayı, 1984 yılından itibaren “müze-saray” olarak geziye açılmıştır.
