Dünyanın dört bir yanında denizde, karada ve havada paha biçilemez nitelikte pek çok doğa olayı gerçekleşir. Çok nadiren görüldükleri için sıradışı olarak kabul edilen bu doğa olayları, yılın belli zamanlarında, uzak coğrafyaların yaşadığı bölgelerde görülebilir. Gökkuşağı renklerinde ağaçları, denizin ortasında açılmış büyük bir çukuru ve dinmek bilmeyen yıldırımları bunlara örnek verebiliriz. Sizler için dünyanın en etkileyici 10 doğa olayını listeledik.
Büyük Mavi Çukur, Belize
1971'de Jaques Yves Cousteau tarafından adı tüm dünyaya duyurulan Büyük mavi çukur, Belize açıklarında bulunan büyük sualtı obruğu veya deniz çukurudur. Belize City'den 70 km. uzaklıkta bulunan Lighthouse Resifi'nin merkezinde bulunur. “Büyük Mavi Çukur” gezegenin en iyi dalış noktası sayılır. 300 metre çapında ve 124 metre derinliğindeki delik dairesel bir biçimdedir.
Büyük mavi çukur, UNESCO'nun Dünya Mirasları Listesi'nde *Belize Set Resifi koruma sisteminin bir parçasıdır. 971'de ünlü bilim adamı Jaques Yves Cousteau tarafından adı tüm dünyaya duyurulan “Büyük Mavi Çukur” her ne kadar dalma meraklılarının çok iyi bildikleri bir yer olsa da, bölge yerlileri için hala esrarını koruyor.
*Belize Set Resifi, Belize sahilllerinde kral resiflerinin bir arada bulunmasıyla oluşmuştur. Büyük Set Resifi'nden 5 kat küçük olan Belize Set Resifi, doğal oluşumu yüzünden UNESCO Dünya Miras Listesi'ne alınmıştır.
Catatumbo Yıldırımı, Venezuela
Venezuela'nın kuzeybatısında Güney Amerika'nın en büyük gölü olan Maracaibo, Karayip Denizi ile birleşir. Üç yanı And Dağları'nın kuzey ucuyla çevrilidir. Gündüz yakan tropik güneşi gölde buharlaşmaya neden olur. Akşamları ise denizden gelen esinti bu sıcak havayı dağlardaki soğuk havaya doğru sürükler. Sıcak hava yukarı yükselirken buharla yüklü bulutlar 12 km kalınlığa ulaşabilir. Yükselen nemli hava içindeki su tanecikleri soğuk havadaki buz kristalleri ile çarpıştığında statik elektrik oluşur ve şimşekli ve gök gürültülü fırtınalar başlar.
Bitmeyen Fırtına ismiyle de anılan Catatumbo Yıldırımı, Venezuela'nın Catatumbo Nehri'nde gerçekleşir. Beş kilometre yükseklikten çakan şimşekler, yılın yaklaşık 160 günü, günde 10 saat boyunca devam eder. Yıldırımların brutal görüntüsü, tanıklık edenlere doğanın gücünü ve ihtişamını bir kez daha kanıtlar.
Moeraki Kayaları, Yeni Zelenda
Yeni Zelanda'nın Güney adasında, Dunedin'in 75 km kuzey doğusunda “Moeraki Kayaları” olarak bilinen küre şeklindeki bu kayalar, bilim adamlarına göre, okyanus dibinde 60 milyon yıl önce mineraller ve çamur karışımı sonucu oluşmuş. Bazı büyük kayalar farklı renk tonlarında ve boyları 4 metreye kadar çıkabiliyor. Bilim adamlarının tahminine göre, Moeraki Kayaları bir vadinin içerisinden hava şartları ile kopup gelen parçacıklar ile biçimlenmeye başlar. Kireçtaşından ve yumrulardan meydana gelmiş olan çeşitli mineral katmanlar, birlikte gelişirler ve bu devasa yapıları oluştururlar.
Bir diğer tahmine göre, yüzlerce kalsiyum karbonat, resif yüzeylerinden kopmuş ve sulara doğru sürüklenir. Küçük boğumcuklar halinde olan bu yuvarlak yapılar, milyonlarca yılda, boyu 4 metreyi aşan devasa kayalıklara dönüşürler.
Çin Danxiası veya Çin Danxia Yer Şekilleri, endojen (tektonik yükselme dahil) ve ekzojen (ayrışma ve erozyon dahil) güçlerin neden olduğu, kırmızı kumtaşından oluşan ve dik uçurumlarla karakterize edilen eşsiz Danxia yerşekilleri manzarasının genel adıdır. Ağustos 2010'da, Çin Danxiası Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.
Biyoyansıma, Maldivler
Biyoyansıma,ışığın yaşayan bir organizma tarafından üretilip salınmasıdır. Bu sıra dışı doğa olayının en şaşırtıcı örneklerinden biri, dinoflagellatlar olarak bilinen fitoplanktonların biyoluminisens gösterisiyle ünlü Maldivler'deki Vaadhoo Adası'nda görülebilir. Biyoyansıma, ateş böcekleri ve benzeri türdeki canlıların tamamen doğal şekilde kendiliğinden ışık saçması ve bu sebeple denizin parlaması olayına verilen addır.
Sardalya Göçü, Güney Afrika
Aliwal Shoal masmavi suları ile gezegenin dört bir yanından gelen köpek balıkları ve vatozların gösterişli buluşmalarına ev sahipliği yapıyor. Kaplan köpek balıkları, kum köpek balıkları ve hemşire köpek balıkları gibi değişik türlerin tümü burada buluşuyor. Kambur balinalar ise göç sırasında burada dinlenmeyi tercih ediyor. Bütün bu türlerin Aliwal Shoal'a gelmesi sularda görkemli bir gösteri ile tamamlanıyor: Büyük Sardalya Göçü… Mayıs – Temmuz ayları arasında Güney Afrika kıyılarından geçen milyarlarca sardalya, özellikle su altı tutkunları için kaçırılmaması gereken görüntüler oluşturur. Denizlerdeki besin zincirinin nasıl oluştuğunun en güzel örneği olan sardalyalar, Güney Afrika'nın Doğu Cape ile Kawa Zulu Natal kıyısında büyük gruplar halinde göç eder. Kütlenin boyu 7 kilometre, eni 2 kilometre ve derinliği de 30 metreye ulaşabilir.
Pororoca Dalgası, Amazon Nehri
Atlantik Okyanusu akıntılarının Amazon Nehri ağzına geldiğinde oluşturduğu Pororoca dalgası, her yıl Şubat – Mart ayları arasında ve yalnızca iki kez gerçekleşir. Dört metreyi aşan boyuyla dünyanın en büyük dalgası olarak bilinir. Pororoca dalgası 4 metre yüksekliğine çıkan ve Amazon Nehri'nde 800 km'ye kadar ilerleyebilen bir dalgadır. Dünyanın en büyük dalgası, Atlantik Okyanusu'nun akıntıları Amazon'un ağzıyla karşılaştığında oluşur. Pororoca üzerinde sörf yapmak, çok tehlikeli olsa da, su nehirden önemli derecede atık taşıdığı için popüler bir spor haline gelmiştir.
Kuzey Işıkları, İskandinav ülkeleri, İzlanda, İskoçya, Kanada
Kutup ışıkları ya da Kutup aurorası, Kutup bölgelerinde gökyüzünde görülen, yeryüzünün manyetik alanı ile Güneş'ten gelen yüklü parçacıkların etkileşimi sonucu ortaya çıkan doğal ışımalardır. Kuzey enlemlerde bu etki Aurora Borealis ya da kuzey ışıkları olarak adlandırılır. Genellikle yeşil renk görülürler. Sonrasındaysa pembe, kırmızı ve daha nadir olmak üzere sarı renkli aurora görebilmek mümkündür. Genelde mavi renkli de oluşur ancak en az görüleni budur ve gökyüzü mavi olduğundan seçilmesi de en zor olandır. Kuzey ışıkları, isminden de anlaşılacağı gibi kuzey yarımkürede görülür. Aslında Güney yarımkürede de bu tür ışımalar görülmektedir, bunlara verilen isimse Güney Işıkları veya Aurora Australis'tir.
Gökkuşağı Okaliptüs Ağacı, Kuzey yarımküre
Bu ağaçlar karakteristik gövdeleri sebebiyle süs amacıyla yetiştirilmektedir. Gövdeleri boyunca çoklu-renkli bir tabakaya sahiptir. Bu tabakanın farklı bölgeleri, yılın farklı zamanlarında soyulur. Soyulma ile birlikte açık yeşil olan iç tabaka ortaya çıkar. Havayla temas ettikçe bu bölgeler koyulaşarak, mavi, mor, turuncu ve kestane tonlarını alır. Bu renklerin gövde üzerinde dağılımı bu ağaca kendine has bir görüntü oluşturur. Bu ağacın “Gökkuşağı Ağacı” olarak bilinmesi de, renklerin gövde üzerinde dağılımı ile ortaya çıkan görüntüden kaynaklanır. Orijinal adı “Eucalyptus deglupta olan bu ağaç doğal olarak Kuzey Yarımküre'de görülen okaliptüs türüdür.
Peribacaları, Türkiye
Peribacası, kolayca aşınabilen taş ve kayalardan oluşmuş, sivri kule veya piramit görünüşlü, kiminin tepesinde külah veya tepsiyi andıran bir kaya parçası bulunan yeryüzü biçimidir. İnce uzun, kurak havzalardan ve *kırgıbayır yüzeylerinden çıkan, vadi yamaçlarından inen sel sularının yeri aşındırmasıyla oluşan bir kaya oluşumudur. Peribacalarının gövdeleri genellikle yumuşak minerallerden ve tepesi sert, daha zor aşınan kayadan oluşur. Gövdeleri genellikle konik şekle sahiptir. Şekilleri erozyon biçimlerine göre değişir. Farklı mineral katmanları gövdelerinde farklı renklere sebep olabilir. Çapları 1 ile 15 metre arasında değişir, bu sınırlamanın dışına çıkan oluşumlar peri bacası olarak sınıflandırılmazlar.
*Kırgıbayır, kurak iklimlerde sel suları veya rüzgarlarla aşınan engebeli, tarıma ve yerleşmeye elverişsiz aşınım şeklidir.
Peribacaları genellikle yüzeyde sert bir kaya ve yerin altında yumuşak minerallerin olduğu bölgelerde bulunur. Su, yerin üstüne çıkan kayaların arasından akarak sert tabanı aşındırıp yok ettikten sonra yumuşak yüzeyi ortaya çıkarır. Tabanın üstüne çıkan kaya parçaları daha az akıntı gördükleri için sağlam kalır. Peribacalarının oluşumu birden çok hava durumu olayının sonucudur. Yağmur, kar, sel ve rüzgarın sonucu olarak meydana gelirler. Daha dayanıklı peri bacaları, şapkalarında *Dolomit içerir. Dolomit, yüksek oranda magnezyum içerir ve dolayısıyla suda daha yavaş çözünür. Bu nedenle de altındaki yumuşak katmanı korur.
*Dolomit, kalsiyum ve magnezyumlu karbonat birleşiminde bir mineraldir.
