Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), bugün itibariyle Resmi Gazete'de yayınlanan karara göre, internet üzerinden yayın yapan platformları denetlemeye tabii tutabilecek. Peki RTÜK internet yayınlarını nasıl denetleyecek? Hangi koşulları yerine getirenler yayın yapmaya devam edebilecek?
RTÜK internet yayınları düzenlemesi neleri kapsıyor?
Yapılan düzenlemeyle birlikte dünyaca ünlü popüler dizi – film platformu Netflix, faaliyetlerine devam edebilmek için Türkiye içinde bir şirket kurmak zorunda. Hali hazırda Hollanda menşeli şirket, RTÜK internet yayınlarının yönetmeliği gereğince şirket kurmanın haricinde lisans başvurusuyapmak durumunda.
Lisans başvurusu yapmayan yurt dışı merkezli firmalar ne yapacak?
RTÜK internet üzerinden hizmet veren yurt dışı menşeli firmaları tespit etmesi durumunda sitesinden ilan edecek. Bu firmalar için 72 saat süre tanıyacak. Dönüş yapılmaz veya lisans başvurusu yapılmazsa söz konusu firmalar hakkında erişim engeli talebi ve suç duyurusunda bulunulacak.
Başvuru sonrası ödenecek lisans ücretleri ne kadar?
Yönetmelik kapsamında yayıncı kuruluşun yayın kategorisine göre ödeyeceği ücret değişkenlik gösteriyor. Radyo yayını yapacak bir kuruluşun yayınları yapabilmesi için 10 bin TL ödemesi gerekecek. İnternet üzerinden televizyon yayını yapacak olan kuruluşların ise 100 bin TL lisans ücreti ödemesi gerekli. Son olarak internet üzerinden alışveriş konulu tematik yayın yapacak olan kuruluşların 500 bin TL lisans ücretini ödemesi gerekecek.
Lisans başvuruları kapsamında ödenecek yıllık ücretler ayrıca olacak. Ancak bir firma başvurusunun ardından 10 yıl sonra tekrar yeni başvuru yapmak durumunda kalacak. Son 2 ay kala tekrar lisans yenileme talebinde bulunabilecek ve o dönemin geçerli olduğu ücretleri ödemesi istenecek.
Platformlar yaptığı yayınları bir yıllık süre zarfında paylaşılan dizi ve filmleri kayıt altına alarak toplu bir şekilde RTÜK'e gönderecek. Gerektiği durumlarda RTÜK kendi sistemlerinde de saklama hakkına sahip olacak.
Semboller ile içerik yaş durumu bildirilecek
Televizyonlar üzerinde hali hazırda gördüğümüz genel izleyici kitlesi, 7 artı ve 15 altı izleyemez gibi anlamlar ifade eden semboller dijital platformların yayınlarının başlangıcına dahil edilecek. Mesela ilgili içerik cinsellik içeriyorsa 18+ ibaresi yer alacak.
RTÜK internet yönetmeliğinin bir diğer etkeni ise, yayıncı kuruluşun abone sayısını ilgilendiriyor. Ücretli olarak yayın yapan kuruluşlar her yıl Aralık ayında mevcut abone sayısını RTÜK ile paylaşacak.
Yayın durdurma talep edilebilir
RTÜK internet üzerinden yayın yapan kuruluşun lisans koşullarını ihlal ettiğini tespit ederse, ilgili kuruluşu uyararak doksan gün süreyle yayınını geçici olarak durdurarak, kuruluşa otuz gün süre tanır. Bu sürede kuruluş RTÜK'e bir bildiri ya da düzenleme içeren bir yazı göndermezse lisans hakkını kaybedebiliyor.
Mücbir sebep ile lisans iptali
RTÜK tespit edeceği ve/veya belirleyeceği mücbir bir sebeple ilgili platformun lisansını iptal edebilecek. 19. maddenin 3. Bendine göre ihlal gerçekleştirilen bir içerik tamamen veya dizideki sahnenin kısmi olarak silinmesi durumu söz konusu olabilir. Bunların haricinde ilgili web sitesine erişim engeli de konulabilir. İlgili madde ise şöyle;
“Ancak, teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilir.”
Madde 21'e göre de çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek içeriklerin evebeyn kontrolü sağlayacak tedbirler ile yayınlamasına karar verilmiş durumda.
